Roland Destanı

    Roland Destanı, Şarlman döneminde, Şarlman'ın emrinde bir komutan olan Roland'ın Sarazenler tarafından pusuya düşürülmesini konu alır. Destanda ''Sarazen'' olarak bahsedeceğimiz kişiler, aslında, Avrupalı Basklardır.

    Destana göre, Şarlman orduları, Endülüs'teki, Sarazenlere karşı  savaşmaktadır. Artçı kuvvet olan Roland ve askerleri, Roncevaux'ta pusuya düşürülür. Roland'ın dostu Olivier, Şarlman'ın ona zor durumlarda kullanması için verdiği, boruyu çalmasını önerir. Roland bunu kabul etmez, gururuna yediremez. Boruyu çalarsa tüm şanını kaybedeceğini düşünüp, savaşmaya devam eder. Olivier, akılcı bir şekilde, Roland'a durumun ciddiyetini anlatır. Roland yine arkadaşını dinlemez ve savaşmaya devam eder. Fransızlar birer birer dökülüyor, güçleri mahvediliyordu. Savaşın ilerleyen zamanlarında, Roland boruyu çalmaya karar verir, fakat Olivier onu çoktan bir hain olarak görmektedir. Roland, ağzından kan çıkıncaya ve şakakları çatlayıncaya kadar bütün gücüyle boruyu çalar ve fersah fersah uzaktaki Şarlman bunu duyar. Dağları ve tepeleri aşan Şarlman ve ordusu meydana varıncaya dek Roland için dua eder. Roland, Sarazenlerin yüzlercesini öldürür ve yiğitçe çarpışır. Olivier ölür, başpsikopos dahil, Roland dışında, herkes ölür. Şarlman ve ordusunun seslerini duyan Sarazenler kaçmaya başlar. Fransız süvarileri, Sarazenleri yakalar ve hepsini öldürür. Şarlman, acı içinde adamnlarının cesedine bakar.

   Yazının başında da dediğimiz gibi, Sarazenler  gerçekte Basklardır. Bu, dini fanatizmin, tarihi nasıl çarpıttığının göstergesidir.

Kostantiopolis'in Fethi, Ticaret ve Bizans Halkı

    Haçlıların IV. Haçlı Seferi'nde Kostantinopolis'i fethiyle, Bizans ticareti durma noktasına gelmiştir. Haçlılar, tüm ticaret yollarına el koymuş, Asya'dan Avrupa'ya geçişi eline geçirmiştir. Savaş, Haçlıların, sürgün hayatı yaşayan bir Bizans prensinin, zor yolla, tahta geçirmeye çalışmasıyla başladı. Bizim deyimimizle, Haçlılar, babasının hayrına yapmayacaktı bu işi.

    Savaş, denizden Venedikliler'in, karadan Fransızlar'ın taaruz edeceği şekilde planlandı. Venedik gemileri, rum ateşine karşın hayvan postları ile örtülmüştü, ön kısmına kuşatma kulesi yerleştirilmişti. Venedik gemilerinin sergilediği hüner, takdire şayandı. Fransızlar ise, kalın zırhlarıyla ve şövalyeleriyle surlara saldırıya geçmişti. Şehir bu şekilde, iki taraflı ve aynı andan, saldırılarla feth edilmişti.

   Bu saldırıdan sonra Kostantinopolis, 1261'de, VIII. Mihail tarafından feth edilmiş, Bizans İmparatorluğu yeniden kurulmuştur.

    Bizans için bu olaylar hiç de olumlu olmamıştı. Ticareti çökmüş, sınıf savaşımları başlamış, halk, imparatora olan inancını kaybetmişti. Türklerin gelişine kadar, böyle sürmüştür. Bizans halkı bölünmüş, Ayrılıkçılar ortaya çıkmıştır. Ayrılıkçılar, Türklerin, Kostantinopolis'i feth etmesine olumlu bakıp, daha fazla imparatorun baskısı altına yaşamayı reddetmiştir. İsyanlar çıkarıyor, halkı galeyana getirmeye çalışıyorlardı. Hatta, bazı kiliseler dua etmeye bile başlamıştı. Bazı tarihçiler, Türkler ile rahiplerin arasında iyi bir ilişki olduğunu bile dile getirir. İmparator, Türklere karşı, halktan askerlik yapmalarını isteyip duruyordu. Fakat halk hiç de öyle demiyordu. Vakitlerinin olmadığını söylüyorlar, tüm günlerini kilisede dua ederek geçiriyorlardı. Fetih sürecü başladığında, Ayrılıkçılar, Türkler'e şehir kapılarını açıp, yardım ediyorlardı. Fatih Mehmed Sultan Han, halkın dinini yaşamalarına izin verip, karışmayacağını söylemişti. Şehir, teknolojisi önde olan Türklerin üstün topları altında can veriyordu. 

    

885 Paris Kuşatması

    Barbar halklar, 9. yüzyılda Avrupa çeşitli köşelerini vatan edinerek Avrupa'nın siyasetini köklü bir biçimde değiştirdiler. Gotlar, Saksonlar, Lombardlar ve daha niceleri, kendilerine mahsus krallıklar kurmuşlardı. Bütün krallar bağımsızlık peşindeydi. Doğuda Bizans'ın başı, Avarlar, Sasaniler, Araplar ve Ruslarla dertteydi. Avrupa'nın İskandinavya sınırına komşu ülkelerinin başı, İskandinavyalı ve Pagan olan Vikinglerle dertteydi. Araplar'ın barbar halklar sınıfına girip girmemesi konusuna girmeden, Endülüs'ün başı da, Araplarla dertteydi. 9. yüzyıldan yüzyıllar öncesine dönersek de, karşımıza Hunlar, Gotlar, Vandallar, Bulgarlar, Avarlar... ve dahası çıkıyor. Anlayacağınız, bu barbar halklar, Avrupa'nın iç siyasetinde büyük rol oynadı. 

    Barbar akınlarından bahsetmemizin sebebi, şimdi işleyeceğimiz Paris Kuşatması ile yakından bağlantılı olmasıydı. 

    Vikingler, üst Avrupa'da terör estiriyor, şehirleri yağmalayorlardı. Güçlü Robert konusuna girmeden, bu konuyla bağlantılı, kitaptan bir kesit yazacağım: ''Batı Francia çözülmeye yüz tutmuştu ve insanlar, Vikinglere karşı verilecek mücaledede kraldan ziyade, alt tabakadan gelen şahsiyetlere bel bağlamışlardı. Bu şahsiyetlerden biri,Yiğit Charles'in 861'de Anjou kontu yaptığı Güçlü Robert'di. Robert, kral namına Neustria'yı yönetiyordu ve Maine, Anjou ve Tours missusu tayin edilmişti.''

    Güçlü Robert, 863-866 yıllarında Vikingler'e karşı ses getiren üç zafer kazandı. Vikinglere karşı verdiği 866 Brissarthe Muharebesi'nde can verdi. Bu savaştan sonra Viking istilaları, Avrupa'ya ciddi bir şekilde ses getirmişti. Robert'in oğlu Odo, Paris kontu ilan edilmişti. Vikingler 885 yılına gelindiğinde, 700 gemilik kuvvet ile çalmıştı Paris kapılarını. Paris, gerçekten de fethetmek çok zordu. Etrafı nehirlerle çevrili kara parçası. Giriş için sadece iki tane köprü var. Vikingler ilk olarak, nehrin sağ kıyısında bulunan köprüyü müdafaa eden kuleye hücum ettiler. Her yolu denediler, fakat başaramadılar. Şehrin etrafını sarıp, şehri aç bırakmaya çalıştılar. Ama Vikinglerin şehri çevreleyecek kadar adamı yoktu. Vikingler bu kez topyekün saldırmaya hazırlandı. Vikinglerin birçok savaş aleti vardı. Yürüyen kuleler, mancınıklar, taş fırlatıcı yaylar... Lakin, Paris savunma sistemleri de boş değildi. Otomatik demir ok fırlatıcı balistalar, kızgın yağ... Dahası aklıma gelmediği için burada kesiyorum, ama şunu bilin ki, kayda değer savunma sistemleri vardı. Kont Odo, 881'de İmparatorluğunu ilan eden Şişman Karl'dan yardım istedi. İstek kabul edildi. Ne yazık ki gelen yardım ordusu, Vikingler tarafından mahvedildi. Ama bitap düşen Vikingler, birtakım ganimetle geri çekilmeyi kabul etti. 

Verneuil Muharebesi

    Yüz Yıl Savaşları'nın stratejik açıdan önemli bir savaşıdır. Verneuil yakınlarında gerçekleşen savaş, mutlak İngiliz zaferiyle sonuçlanmıştır. Agincourt Muharebesi Fransızları oldukça etkilemiş olmalı ki, İskoçlar'la ittifak yapmaya giriştiler. Bu ittifak, savaştan üç sene önce, Bauge'de  zafer kazanmıştı. İskoçlar bir kez daha zafer kazanmak için yanıp tutuşuyordu.

    Müttefikler, Verneuil şehrini almak için hazırlık yaptı. Bu girişim boşaydı. Şehir savaş vermeden kapılarını açtı ve ortada ne yağma, ne de esir alınacak birileri vardı.

    Bedford, Fransız ve İskoçlarla hesaplaşmak üzere harekete geçti. Savaş alanında Müttefiklerin uyguladığı strateji, Agincourt'daki ile neredeyse aynıydı. Kanatlara yerleştirilen atlı birlikler, İngiliz okçusunu yandan ve arkadan vuracaktı. Agincourt'da savaş alanı İngilizler'den yanaydı. Verneuil'de durum böyle değildi, arazi koşulları müsaitti.

    Savaş, Fransız süvari taaruzunun, hala kazıkları yere çakmakla uğraşan okçuları gafil avlamasıyla başladı ve 500 İngiliz okçusu öldürüldü. Diğer kanatta Lombardlar(Müttefiklerin tarafında yer alan, paralı askerler) İngiliz ağırlıklarını, İngiliz okçularının etrafından dolaşarak, talan etti. İngiliz zırhlı savaşçıları, ortadan, Fransızlara şiddetle karşı koyarak onları dehşet saçan İngiliz okçularının menzili içinde savaşmaya zorladı. Agincourt'da olduğu gibi, yine İngiliz okçusu savaşın kaderini belirledi. Fransızlar yine bozguna uğramıştı. Fransızlar şehre doğru kaçtı. Bedford, ordusunu yeniden toparlayarak, azimle savaşmaya devam eden İskoçların üzerine aktı. İskoçlar başarıyla göğüs gerdi bu saldırıya, fakat uzun sürmedi. Dehşet saçan İngiliz okçuları, oklarını üstlerine salana kadar, göğüs gerebilmişlerdi İskoçlar savaşa. İngiliz okçuları, İskoçları da oklarının altında ezdi.

Leignitz Muharebesi

Leignitz Muharebesi

    Moğolların Avrupa'yı işgali birçok Avrupa ülkesini etkilemişti. Macarlar, Lehler, Cermenler, Haçlı tarikatları... Moğol askerleri zırhsız bozkır atlısı da olabilir, bir Avrupa şövalyesi gibi baştan sona zırhla kaplı, kargılı bir atlı da olabilirdi.

    Savaş, Leignitz'de gerçekleşti. Silezyalı Henry, alana gelip, Bohemyalı Wenceslas'ı beklemekteydi. Moğollar, Wenceslas ve 50.000 adamının Henry kuvvetleriyle birleşmesine vakit tanımadan saldırıya geçti. Wenceslas bir günlük mesafedeydi. Kılıçlar 9 Nisan 1241'de silahlar çekildi.

    Henry'nin ordusu birçok güçten oluşuyordu. Milis kuvvetler, St. Jean ve Tapınak şövalyesi de bulunuyordu. Ama en önemlisi, efsanevi Töton şövalyeleri orduda hazır bulunuyordu.

    Moğollar, muharebe hattının önünde, sahte ricat için eğitilmiş mengüdey birliği yerleştirdiler. Cenahlarına gönderli hücumlar yapabilen, hafif süvari alayları bulunuyordu. Savaş, Silezya hafif süvarisinin mengüdey birliklerine hücum etmesiyle başladı. Moğollar bu hücumu püskürttü. Silezyalılar, bunun üstüne, ikinci hücumu gerçekleştirdi. Moğollar, sahte ricat taktiğini kullanarak ve kendilerinde bir bozgun havası yaratarak, düşmanı içine çekti. Arkada bekleyen Moğol süvarileri, birlikleri arasında duman bulutu salgıladı. İçe çekilmiş, bitap düşen düşman birlik, Moğol atlı okçularının gazabına uğradı. Arkada bekleyen, Silezyalı Henry piyadeleri, ileride, kara dumanların arasından çıkan, süratli Moğol süvarilerini gördukleri anda, telaşlandılar, kaçmaya başladılar. Bu kaçış bir müddet sonra hunharca bir katliama dönüştü. Moğollar, Odra vadisinde taş üstünde taş bırakmadı.

Bouvines Muharebesi

    Bouvines Muharebesi, Fransız kralı Phillippe Auguste ve Alman-İngiliz-bazı Fransız isyancılar(bu yazıda ''Müttefikler'' olarak bahsedeceğim) arasında geçen, büyük bir Avrupa savaşıdır. Bouvines kenti civarlarında gerçekleşmiştir. Fransız kralı Phillippe'nin ordusu, Müttefikler'den daha azdı. Fransız kaynakları, Phillippe'nin emrinde 7 bin kişi, Müttefikler'in ise 9 bin kişi olduğunu yazar. Phillippe, savaş başlamadan önce bile, verdiği soğukkanlı ve basiretli emirlerle ne kadar başarılı bir komutan olduğunu göstermiştir. Müttefikler, meydana adım atar atmaz, üç kol halinde bulunan Fransız ordusuna, saldırıya geçti. Tarih, Fransız ordusunun az olmasına rağmen, verdikleri savaştaki kahramanlıkları da yazar. Fransız kralı Phillipe ve Fransız baronları arasındaki savaş öncesi konuşması şu şekildedir: ''Beyler, hepiniz benim adamlarımsınız, ben ise sizin efendinizim

... Her birinizi çokca sevdim; bolca şan, paye kazandırdım ve bana ait olandan gani gani ihsan ettim. Sizi asla ve kata yanlış yollara sevk etmedim; yüzüstü bırakmadım; bilakis hep hakkaniyetle hükmettim. Bugün hepinizden, Tanrı'nın rızası için hem benim bedenimi ve şerefimi, hem de kendilerinizinkini korumanız için yalvarıyorum. Eğer aranızdan başka birisinin kraliyete daha yi hizmet edebileceğine inanıyorsanız, tüm samimiyetimle bu fikre katılıyor ve destekliyorum.'' dedi kral. ''Efendimiz, başımıza sizden başka kral istemiyoruz. Atınızı yiğitçe düşman üstüne sürün; biz sizin yanınızda ölmeye hazırız!'' diye cevap verdi baronlar. Bu konuşma savaşın ciddiyetini ve Fransızlar'ın neden kahramanca savaştığının gösterir. Savaşa dönecek olursak, her koldan saldıran Müttefikler, kesin gözüyle baktıkları galibiyetten şüphelenmeye başladılar. Fransız şövalyeleri öyle hırslı, öyle mertçe savaşıyorlardı ki, Müttefiklerin galibiyet konusunda tereddüte düşmemesi imkansızdı. Savaş, Fransız kralı Phillippe'ye güldü. O gün Fransızlar, Ortaçağ'ın dünya savaşı olarak adlandırılabilecek bir savaşı, kazandı. Müttefikler hezimete uğramıştı.

Hastings Muharebesi

    İngiliz ordusu bu muharebeden önce, yine taht için gelen Norveç Kralı Harald'la Stamford köprüsünde çarpışmıştır ve galip gelmiştir. William ise doğru hava şartlarını bulunca Ingiltereye doğru, filosu ile yola koyulmuştur. Hastings Şehri yakınlarında, ordular karşı karşıya geldi. İngilizler, ortada "huscarllar", cenahlarda milis kuvvetleri olacak şekilde konuşlandı ve kalkan duvarı kurdu. İlk saldırıyı Norman Piyadeleri gerçekleştirdi, hemen sonrasında Norman süvarileri saldırıya geçti. Norman piyadeler geri çekildi ve alanı süvarilere bıraktı. Norman süvarileri defalarca kez hücuma geçti, İngiliz ordusuna karşı. Her deneme, kalkan duvarını aşma konusunda başarısız oldu. En sonunda, William'ın soğukkanlı emriyle, süvariler sahte bir geri çekilme uyguladı. İngiliz ordusunun tamamı buna kanmasa da, bir kısmı süvarilerin peşine takıldı. Norman süvarileri arkasını döndü, pozisyonunu aldı ve dörtnala, peşlerinden gelen piyadeleri çiğnediler. Kalkan duvarını az öncekinden daha zayıf buldular ve asıl hücumu gerçekleştirdiler. Norman süvarisi, üstün becerisi ve gücüyle, o gün İngilizleri perişan etti. William, bu savaştan sonra "Fatih" lakabını kazandı.

Şarlman'ın Zırh Davası

    Şarlman, hüküm süresi boyunca, durmaksızın savaşmıştır. Tahta çıktığı ilk günden beri, devasa imparatorluğuna zarar gelmesini engellemek, sınırlarının ötesinde fethetmenin hayallerinin kurduğu topraklara erişmek için muazzam bir orduya sahip olması gerektiğini fark etmişti. Bunun için yasalar, caydırıcı cezalar çıkartmıştır. Ordusunun zırhına zırh, gücüne güç katmıştır. Orduda büyük reformlar yapmıştır. Yasalardan bazıları şunlardır;

- Her piyade bir kalkan taşımalıdır.

- İmparatorluk sathında 12 mansi toprağa sahip olan herhangi bir şahsiyetin, kendine ait bir zırhı olmaya ve süvari olarak seferlere katılmaya mecbur olduğunu ilan etti. Arazi sahibinin, bu yükümlülüğü yerine getirmemesi durumunda, toprağı ve zırhı elinden alınacaktı.

-Karolenj süvarilarinin kendide özgü savunma tehcizatı olan ''byrnie'' adlı zırhın ülke dışına satılmasını yasakladı.

    Orduda 9. ve 10. yüzyıllarda, her askerde bir ''byrnie'', geniş siperli bir miğfer, tahta ve deriden imal edilen yuvarlak bir kalkan vardı. Ordu süvari merkezli bir görünüm almıştı. Askerleri için, askerlerin zorla uyması gereken kanunlar getirtti.

Agincourt Muharebesi

Agincourt Muharebesinde İngilizlerin kazanmasının en büyük etkenlerinden biri kazıklardır. İngiliz Kralı Henry, Fransız süvarilerinin şiddetli saldırılarından korunmak amacıyla bölgeye kazıklar diktirmiştir. Fransız süvarileri bu savunma hattını yarmayı başaramadığı gibi, kaçan atlılar, kendi yaya kuvvetlerinin düzenini bozdular. Fransızlar sayısı, İngilizlerin sayısından üç misli fazla olmasına rağmen, Fransızlar, İngiliz ordusunun okçularının ve iyi donatılmış piyadelerinin hışmından kurtulamadı.

İsviçre Kargıcıları

Ortaçağ İsviçresi, dağlarda bayırlarda, gerek Avusturyalı gerek İtalyan olsun, süvari veya piyade fark etmeksizin, deştikleri cesetler, deldikleri zırhlarla şöhret kazanan kargıcıları ile ünlüdür.

Fransız Süvarisi

Fransız ordusunun süvarileştirilmesini başlatan Charles Martel'dir.
Poitiers Muharebesi sonrası, orduya çekidüzen verme çabalarından biridir. Poitiers Muharebesi'ndeki rakibinin(Abdurrahman el-Gafıki yönetimindeki İslam Ordusu) harp meydanındaki atlı birlikleri kullanma biçiminden hayli etkilenmiştir. Süvari sayısı hiçbir zaman piyade sayısını aşmamıştır, fakat meydana girişte, ağır süvariler rakibe büyük hasar vermiştir.

Ağır Bizans Süvarisi

Ağır Bizans Süvarisi, Persler karşısında, birçok taktik sergilemiştir. Oyalama taktikleri, pusular, sahte ricatlar, vur-kaç taktikleri, ikmal hatlarını kesme vb. bunlara örnektir. 
''Bütün bu yöntemlerin gayesi, Persleri yormak ve maneviyatlarını kırmaktı ve iyi talimli Bizans süvarisi olmaksızın bu hedeflere ulaşılabilmesi mümkün değidli.''

Hun Atlı Okçuları

 Bozkırın bağrından kopmuş, çevik, yetenekli askerler.
Bu askerler, Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünde büyük rol oynamıştır. Ne Vizigotlar, ne Ostrogotlar, ne de Vandallar bu askerler kadar dehşet saçmıştı Roma'ya. Atilla'nın önderliğindeki bu istilacı savaşçılar, Avrupa şehirlerinin birer birer düşürüyor, halkları teker teker katlediyorlardı. Kısa zamanda kocaman bir güç haline gelmiş bu kavim Roma'yı karşılarında hallaç pamuğuna çevirmişir. Bu hafif zırhlı, atlı birlikler, Roma'nın kalın zırhlı piyadelerine karşı büyük bir başarıyla savaşmışlardır.
  
    Başlıca silahları, atın üstünde dörtnala koşarken bile isabetli atışlar yaptıkları yaylarıydı. Atı, bir kartalın kanadını kullanışındaki ustalıkla kullanırlardı. Yakın dövüş içi yanlarında kılıç veya kargılar taşırlardı, fakat yine de asıl silahları yaydı. Rakiplerine direkt saldırmaz

, bozkır atını etrafında hızlıca gezdirerek, ortasına aldığı hedefi ok yağmuruna tutardı  .